سبد خرید شما خالی است.
در ادامه به تفاوت یاتاقان لغزشی و غلتشی میپردازیم
در یاتاقان های لغزشی محور در داخل سوراخ یاتاقان قرار دارد . به خاطر لغزیدن محور در سطح یاتاقان اصطکاک لغزشی ناخواسته ای به وجود می آید البته با قرار دادن لایه ای از مواد روانکاری بین سطوح زبانه و یاتاقان می توان مقدار اصطکاک را به میزان قابل ملاحظه ای کاهش داد. عیب این نوع یاتاقان ها در بالا بودن مقاومت شروع به کارشان می باشد.
این نوع یاتاقان ها نیرو های وارده زیادی را متحمل میشوند و بیسار ارام و بدون صدای میباشند، حساسیتی در قبال ضربه و ارتعاشات ندارند و بدون محدودیت در تعداد دور عمل میکنند.
از خواص دیگر این یاتاقان ها اینکه مونتاژ و پیاده کردن آنها راحت است و نسبت به دقت حرکت محور میتواند قابل تنظیم باشد. یاتاقان های لغزشی احتیاح به روغن کاری ومراقبت زیاد دارند و معمولا دارای اصطکاک بیشتر و در نتیجه کارایی کمتری نسبت به یاتاقان های غلتشی دارند.
• یاتاقان چشمی
• یاتاقان دو تکه
• یاتاقان قابل تنظیم
در صورتی که یاتاقان های لغزشی در سرعت های بالا به طور مناسب روغن کاری گردند، می توانند بار بیشتری را نسبت به انواع غلتشی تحمل کنند.
اگر یاتاقان های لغزشی را از مواد مناسب بسازند، می توانند در داخل مایع مورد پمپاژ کار کنند و روانکاری و خنک کاری شوند.
در زمان هایی که بار های مداوم و ثابت به محور وارد ی شود، قسمت های تحت بار یاتاقان تحت تنش ثابت قرار گرفته و این امر موجب می شود خطر معیوب شدن در اثر خستگی کاهش یابد.
یکی از معایب یاتاقان های لغزشی نسبت به انواع غلتشی این است که ضریب اصطکاک انواع لغزشی، ۱۰ تا ۱۵ برابر انواع غلتشی بوده و به همین سبب بسیار انرژی را هدر می دهند.
روغنکاری نا مناسب
خنک کاری نا مناسب روان ساز
عدم هم محوری
پیچ های شل
به هر تکیه گاهی که اصطکاک را کاهش دهد، یاتاقان گویند.
یاتاقان های لغزشی تکیه گاه های اصلی شفت و اجزا متصل به آن است. کیفیت مناسب یاتاقان های لغزشی می تواند نقش به سزایی در تعمیرات آن داشته باشد.
این یاتاقان ها به علت شکل ظاهری و دقت ابعادی بالایی که دارند، عموما در صنایع بزرگ همچون صنایع نیروگاهی، شرکت های نفتی، پالایشگاهها و… کاربرد دارند.
۱. نرم باشد.
۲. مواد ضد سایش (مثل روغن) را بر سطح خود نگه دارد.
۳. ضریب اصطکاک کوچکی به وجود آورد.
۴. دارای سختی کافی باشد ولی نه انقدر که سبب ساییدگی اضافی سر محور شود.
۵. خواص مکانیکی خود را تا دمای حدود ۱۲۰ درجه سانتی گراد حفظ کند.
۶. و … یاتاقان لغزشی به علت عدم تحرک قطعات آن (هر یاتاقان دو قطعه است) به نسبت یاتاقان های غلتشی(بیرینگ های ساچمه ای) عمر بیشتر، وزن و قیمت کمتری دارند.
برای یاتاقان هایی که در آن ها انطباق با محور به سختی صورت می گیرد و احتمال برخورد موضعی بین یاتاقان و محور در لحظات اولیه کارکرد و قبل از تشکیل فیلم روغن وجود دارد، از آلیاژ های پایه سرب که دارای انعطاف پذیری و انطباق پذیری خوبی هستند، استفاده می شود.
۱. به علت پوشش مواد نرم(بابیت) نقش فیوز را ایفا می کند تا در اثر هرگونه ناهماهنگی و برخورد شفت با دیواره، هیچ آسیبی به شفت نرسیده و یاتاقان دچار خوردگی و سایش می شود.
۲. بابیت دارای خاصیت انتقال گرمای خوبی است برای خنک کاری سیستم
۳. در صورت روانکاری مناسب، این نوع یاتاقان ها در سرعت های بالا، قابلیت تحمل بار های بیشتری را داراست.
۴. با توجه به ساختار خود برای شفت های با قطر بالا، فرایند تولید راحت تر و مونتاژ آسان تر را دارا هستند.
۵. نیرو های زیادی را تحمل می کنند. ۶. ارام و بی سروصدا کار می کنند.
۷. در مقابل ضربه و ارتعاش حساس نیستند.
۸. محدودیتی از نظر تعداد دور ندارند.
ضریب اصطکاک آن ها ۱۰ تا ۱۵ برابر یاتاقان های غلتشی است که موجب فرسایش و کاهش طول عمر است. و اصطکاک زیاد موجب افزایش گرمای سیستم است که نیاز به سیستم خنک کاری پر هزینه دارد، همچنین هزینه ی ساخت این یاتاقان ها زیاد است.
تقسیم بندی یاتاقان های لغزشی دسته بندی این نوع از یاتاقان با توجه به نوع پارامتر های مشترک بین آن ها به چند گروه اصلی زیر قابل تفکیک است:
۱-یاتاقان شعاعی ژورنال ( نیرو های شعاعی وجود دارد)
۲-یاتاقان محوری تراست ( نیرو های محوری وجود دارد)
۳-یاتاقان تراست ژورنال ( هم قابلیت تحمل نیرو های شعاعی و هم محوری را همزمان دارا هست )
۴- یاتاقان کفشکی ژورنال
۵- یاتاقان کفشکی تراست
۶- یاتاقان های جدارنازک( تغذیه فشاری) ( کاربرد اصلی یاتاقان¬های جدار نازک در کمپرسور های پیستونی و موتورهای احتراق داخلی است )
با توجه به تعداد لایه مواد به کار رفته در آن ها به سه گروه تقسیم می شوند :
۱-مونو متال
۲-بی متال
۳-تری متال
یاتاقانها تکیه گاه اصلی اجزائ چرخنده پمپ بوده ومعیوب شدن آنها ممکن است موقعیت اجزاء چرخشی پمپ را تغییر دهد که در این صورت باعث برخورد قطعات ثابت و متحرک پمپ می شود معیوب شدن کلی یاتاقانها ممکن است موجب خم شدن محور پمپ شود و در نهایت موجب شکستگی محور شود و در سایر موارد باعث داغ شدن موضعی قطعات پمپ شود .
یاتاقانهای لغزشی :
این یاتاقانها برای تکیه نمودن وحفظ کردن اجزاء چرخشی در هر دو جهت شعاعی و محوری بکار می روند محافظ شعاعی معمولا شامل پوستهای سیلندر شکل از مواد و ابعاد مناسب می باشد که در محفظه صلب نصب وثابت شده اند.محافظ محوری معمولا رینگهای صلبی است که در محفظه یاتاقان نصب شده اند و بوشهای متحریکی را بصورت سفت ومحکم به اجزاء چرخشی سوار شده ، تحمل می کند گاهی اوقات این بوشها را بصورت کروی یا مخروطی می سازند تا محافظت محوری و شعاعی را مهیا سازند .
یاتاقانهای غلتشی :
یاتاقانهای غلتشی در واقعه شامل دو عدد ریگ یا حلقه و یک سری ساچمه هستند که بصورت مماس و به اندازه بین حلقه ها قرار گرفته اند ساچمه ها توسط قفسی که از صفحات موازی برنجی پلاستیکی یا هر ماده مناسب دیگر ساخته شده اند جدا از هم نگه داشته می شوند.
مزایای یاتافانهای لغزشی نسبت به غلتشی :
۱. زمانی که محور تحت بارهای مداوم و ثابت قرار می گیرد قسمتهای تحت بار یاتاقان تحت تنش ثابت قرار می گیرند که موجب کاهش خطر معیوب شدن در اثر خستگی می شوند
۲. چناچه یاتاقانهای لغزشی از مواد مناسب ساخته شده باشند قادر خواهند بود در داخل مایع مورد پمپاژ کار نموده و روانکاری و خنک کاری شوند .
۳. توسط روانکاری و روغنکاری مناسب در سرعت های بالا یاتاقانهای لغزشی نسبت به یاتاقانهای غلتشی می توانند بارهای بیشتری را تحمل کنند .
بررسی معایب یاتاقانهای لغزشی نسبت به غلتشی :
۱. ضریب اصطکاک انها ۱۰ تا ۱۵ برابر یاتاقانهای غلتشی است و این امر موجب اتلاف پر هزینه می شود
۲. غالب ضریب اصطکاک بیشتر دمای روانسازی را تا حدی افزایش می دهد که نسب سیستمهای دقیق و پرهزینه خنک کاری را اجتناب ناپذیر می سازد.
بررسی علل خرابی یاتاقانهای لغزشی
۱. روغنکاری نامناسب :این پدیده شامل کیفیت روانساز مورد استفاده و همچنین دفعات تعویض روغن میباشد
۲. خنک کاری نا مناسب روانساز :این پدیده در اثر اشکال در سیستم خنکاری یا قصور اپراتور در باز کردن شیر مستقیم مایع خنک کننده قبل از راه اندازی پمپ بوجود می اید
۳. عدم هم محوری چناچه پمپ جهت تعمییر یا نگهداری پیاده شود این اشکال بعد از سوار نمودن آشکار می شود عدم هم محوری می تواند در اثر ماندن آلودگی بین پایه یاتاقان و محفظه پمپ و یا با توجه به ناهمواریها در اثر ضربه یا سفت نمودن غیر یکسان مهره ها حاصل شود همچنین ممکن است در اثر بار های اضافی وارده بر یاتاقانها ،خم شدن محور یا برخورد فلزی بین قطعات ثابت وچرخیدن که غالبا منجر به سایش زیاد و گیرپاژ می شود حاصل گردد. عدم هم محوری، از بیرون خود را توسط حرارت زیاد و محفظه یاتاقان آشکار می سازد
۴. پیچهای شل: منبع دیگر مشکلات که توسط یاتاقان بوجود می آید زمانی است که پیچهای نگهدارنده پایه یاتاقان بطور یکسان و کافی سفت نشده اند و یا در حین کار پمپ شل شده اند در این موارد ممکن است یاتاقان انقدر از محور خود جابجا شود که تمام بار ها برروی رینگهای پروانه یا آب بند وارد شود
مزایای عمده یاتاقانهای غلتشی :
۱. هزینه اولیه کم می باشد
۲. آنها میتوانند بدون مراقبت با پریودهای طولانی کار کنند
۳. انها معمولا نیبت به یاتاقانهای لغزشی با وظیفه مشابه محفظه های کوچکتر و کم هزینه ای لازم دارند
۴. بمنظور تعویض سریع می توان از منابع متنوعی استفاده کرد
۵. موجب صرفه جویی انرژی می شوند .تعویض روانساز بدلیل ضریب اصطکاک کم به دفعات بسیار کمتری نسبت به یاتاقانهای لغزشی انجام می شود و بیشتر یاتاقانهایغلتشی توسط روانکار داخلی با درپوش آببند تهیه شده که برای عمر کاری انها کافی است .
معایب یاتاقانها غلتشی :
۱. حلقه و تمام اجزائ چرخشی در معرض تنشهای متناوب و سریع می باشند که باعث عیب ناشی از خستگی می شود .
۲. بسیاری از یاتاقانهای لغزشی هنگام منتاژ و دمنتاژ نیازمند احتیاط زیاد و مراقبتهای ویژه ای هستند
۳. نیازمند مراقبتهای ویژهای از نظر میزان روانساز می باشند (نه کم نه زیاد )
